Kết quả xây dựng và áp dụng thành công HTQL ISO/EC 17025 tại các PTN thuộc Nhiệm vụ: “Nhân rộng áp dụng Hệ thống quản lý ISO/IEC 17025 cho các phòng thử nghiệm/hiệu chuẩn (PTN) khu vực Tây Nguyên, miền Trung và miền Nam”

Kết quả xây dựng và áp dụng thành công HTQL ISO/EC 17025 tại các PTN thuộc Nhiệm vụ: “Nhân rộng áp dụng Hệ thống quản lý ISO/IEC 17025 cho các phòng thử nghiệm/hiệu chuẩn (PTN) khu vực Tây Nguyên, miền Trung và miền Nam”

Sớm nắm bắt được sự cần thiết của việc áp dụng HTQL ISO/IEC17025 vào hoạt động của các PTN, Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 2 (Trung tâm Kỹ thuật 2) đã chủ trì thực hiện nhiệm vụ Nhân rộng áp dụng hệ thống quản lý ISO/IEC 17025 cho các phòng thử nghiệm/hiệu chuẩn khu vực Tây Nguyên, miền Trung và miền Nam nhằm thúc đẩy nhận thức, nâng cao năng lực quản lý các phép thử nghiệm/hiệu chuẩn tại các PTN phù hợp chuẩn mực quốc tế ISO/IEC 17025. Đây là nhiệm vụ thuộc Chương trình quốc gia “Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam đến năm 2020”.

Trung tâm Kỹ thuật 2 đã thực hiện việc khảo sát sơ bộ về tình hình áp dụng HTQL ISO/IEC 17025 tại 40 PTN; Tổ chức 04 Hội thảo phổ biến kiến thức cơ bản về tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 với 250 lượt người tham dự; Biên soạn được bộ tài liệu đào tạo về hướng dẫn áp dụng HTQL ISO/IEC 17025
Nằm trong khuôn khổ của nhiệm vụ Nhiệm vụ: “Nhân rộng áp dụng Hệ thống quản lý ISO/IEC 17025 cho các phòng thử nghiệm/hiệu chuẩn (PTN) khu vực Tây Nguyên, miền Nam và miền Trung” với mục tiêu Khoảng hơn 25 phòng thử nghiệm/hiệu chuẩn trong các lĩnh vực khác nhau như Nông sản, thực phẩm, vật liệu xây dựng, điện, … thuộc các tỉnh Tây Nguyên, miền Trung, miền Nam được đào tạo, hướng dẫn xây dựng, áp dụng thành công ISO/IEC 17025 và được đánh giá công nhận đạt chuẩn. Trung tâm Kỹ thuật 2 đã lực chọn được 31 PTN đáp ứng được các tiêu chí đề ra để tham gia nhiệm vụ.
Trên cơ sở các PTN đã được tuyển chọn, Trung tâm Kỹ thuật 2 đã thực hiện các bước:
   + Khảo sát chi tiết từng PTN để xác định các phép đo lường/thử nghiệm và các điều kiện kỹ thuật, quản lý.
   + Đào tạo chuyên sâu về ISO/IEC 17025 và giải giảng các yêu cầu trong tiêu chuẩn.
   + Hướng dẫn lập kế hoạch triển khai HTQL ISO/IEC 17025 tại PTN;
   + Hướng dẫn Xác định danh mục các tài liệu cần xây dựng;
   + Hướng dẫn xây dựng Hệ thống tài liệu đã xác định;
   + Hướng dẫn áp dụng HTTL vào hoạt động của PTN và cách thức xác nhận giá trị sử dụng của phương pháp thử nghiệm/hiệu chuẩn;
   + Đào tạo ước lượng độ không đảm bảo đo; Đào tạo đánh giá viên nội bộ;
   + Hướng dẫn lập kế hoạch và thực hiện chương trình đánh giá nội bộ trước công nhận;
   + Hướng dẫn Xem xét của lãnh đạo để giúp PTN thực hiện các biện pháp khắc phục và cải tiến cần thiết.;
   + Hướng dẫn lập hồ sơ đăng ký công nhận và khắc phục, cải tiến;
  + Theo dõi quá trình đánh giá công nhận của tổ chức công nhận

ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN

– Đối với hoạt động đánh giá khảo sát thực trạng của PTN
Trên cơ sở kế hoạch, tiến độ tổng thể và kinh nghiệm triển khai áp dụng thí điểm, Nhóm chuyên gia tư vấn tiến hành việc đánh giá ban đầu về thực trạng của PTN so với các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025, một số kết quả thực trạng chủ yếu như sau:
Đa số các PTN chưa từng xây dựng và áp dụng Hệ thống quản lý năng lực PTN theo ISO/IEC 17025, tuy nhiên cũng có một vài PTN đã xây dựng HTQL theo ISO 9001 – đây là điều kiện thuận lợi để xây dựng ISO/IEC 17025.
Hầu hết Lãnh đạo PTN cam kết và quyết tâm xây dựng và áp dụng Hệ thống quản lý năng lực PTN để kiểm soát tốt các nội dung về năng lực PTN, cũng như nâng cao chất lượng kết quả thử nghiệm/hiệu chuẩn, uy tín của PTN mình
Về cơ bản các PTN có cơ sở hạ tầng và các trang thiết bị phục vụ hoạt động thử nghiệm/hiệu chuẩn đáp ứng cơ bản yêu cầu thử nghiệm/hiệu chuẩn, tuy nhiên trang thiết bị phục vụ công tác thử nghiệm/hiệu chuẩn chưa được trang bị đầy đủ, kiểm tra và hiệu chuẩn định kỳ.
Việc theo dõi, kiểm tra, giám sát một số quá trình trong công tác thử nghiệm/hiệu chuẩn chưa đảm bảo tính chặt chẽ và có hiệu lực
Chưa xác định đầy đủ năng lực của các vị trí công việc/chức danh công việc có liên quan đến công tác năng lực PTN
– Chương trình và nội dung đào tạo, tập huấn HTQL năng lực PTN
Chương trình đào tạo, tập huấn và hướng dẫn được hoàn thiện phù hợp hơn trên cơ sở Báo cáo kết quả đánh giá thực trạng của PTN, kinh nghiệm đào tạo của các chuyên gia trong quá trình triển khai áp dụng, …Về cơ bản, nội dung đào tạo của các khóa đào tạo vẫn đảm bảo các nội dung đã thực hiện trong quá trình đào tạo:
+ Khóa Đào tạo chuyên sâu các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025
+ Khóa Đào tạo Đánh giá viên nội bộ HTQL ISO/IEC 17025
+ Khóa Đào tạo ước lượng Độ không đảm bảo đo
Tham dự các khóa đào tạo trên các học viên của PTN cơ bản nhận thức được các nội dung về năng lực quản lý PTN, hiểu được các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025, cách thức thiết lập các thông tin dạng văn bản, biết được phương pháp đánh giá nội bộ,… để làm nền tảng trong việc xây dựng, đánh giá và hoàn HTQL năng lực PTN của đơn vị mình, biết được cách thức tính toán ước lượng độ không đảm bảo đo của các phép thử mà PTN đang áp dụng.
– Đánh giá chung về kết quả của việc xây dựng và áp dụng HTQL
a) Công tác tổ chức, quản lý nhân sự
   – Các PTN đã thiết lập được Sơ đồ cơ cấu bộ máy tổ chức, xác định rõ các mối quan hệ chỉ đạo, quan hệ chức năng, quan hệ phối hợp, …
   – Chỉ định Đại diện lãnh đạo/Người chịu trách nhiệm về HTQL năng lực PTN; Phân công trách nhiệm và quyền hạn theo thực tế của PTN, bao gồm các quy định về trách nhiệm và quyền hạn mà tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 có yêu cầu.
   – Quy định rõ năng lực của các cá nhân có liên quan đến HTQL năng lực PTN; Người lao động được đào tạo, bồi dưỡng, huấn luyện thích hợp, đồng thời đáp ứng về số lượng và chất lượng phục vụ công tác quản lý PTN.
b) Hệ thống thông tin dạng văn bản
Để chỉ đạo, điều hành và kiểm soát các hoạt động, quá trình để đảm bảo kết quả các hoạt động đáp ứng yêu cầu khách hàng, yêu cầu của pháp luật và yêu cầu của các bên quan tâm khác,… liên quan tới HTQL năng lực PTN, các PTN đã thiết lập, ban hành và đảm bảo kiểm soát đầy đủ các thông tin dạng văn bản đáp ứng các yêu cầu bắt buộc của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025, yêu cầu pháp luật và các yêu cầu cần thiết của PTN. Cấu trúc hệ thống thông tin dạng văn bản bao gồm:
   – Chính sách, mục tiêu, sổ tay quản lý;
   – Các quy trình/thủ tục;
   – Các quy định, hướng dẫn công việc;
   – Hồ sơ công việc.
c) Công tác hướng dẫn áp dụng các quy định của HTQL năng lực PTN
– Chuyên gia hướng dẫn đã phối hợp PTN tổ chức hướng dẫn, phổ biến áp dụng các quy định về năng lực PTN đã thiết lập trong hệ thống quản lý. Công việc này có thể được tích hợp trong khóa đào tạo đánh giá nội bộ hoặc làm độc lập tùy vào thực tế của mỗi PTN. Các bộ phận chức năng của PTN đã phổ biến, hướng dẫn chi tiết hơn các quy định cho CBCNV, người lao động của mình, đồng thời PTN theo dõi hiệu lực quá trình áp dụng thông qua việc giám sát công việc thực tế, đánh giá nội bộ, xem xét của lãnh đạo định kỳ về HTQL năng lực PTN,…
– Việc áp dụng ban đầu đã có hiệu lực tại các PTN, nhưng cũng còn một vài nội dung công việc vẫn chưa được thực hiện đầy đủ và chặt chẽ do chưa quen với cách thức quản lý và kiểm soát mới. Trong quá trình vận hành hệ thống, nếu có bất kỳ sự bất cập hoặc chưa phù hợp thì PTN xem xét và cải tiến kịp thời để phù hợp hơn với thực tế quản lý và yêu cầu của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025.
d) Hoạt động đánh giá nội bộ HTQL năng lực PTN
– Đánh giá nội bộ HTQL năng lực PTN được thực hiện tối thiểu 2 lần trước khi đánh giá kết quả, hiệu quả việc áp dụng theo ISO/IEC 17025. Lực lượng chuyên gia đánh giá nội bộ của PTN đã được đào tạo, có kỹ năng và kinh nghiệm thích hợp để phối hợp với chuyên gia tư vấn tổ chức đánh giá nội bộ theo Quy trình/Thủ tục đánh giá nội bộ được PTN ban hành.
– Để hoàn thiện HTQL năng lực PTN, các chuyên gia hướng dẫn trực tiếp hướng dẫn PTN đánh giá nội bộ để xác định sự phù hợp, tính hiệu lực của hệ thống, bên cạnh đó phát hiện những điểm không phù hợp, khuyến nghị cải tiến để hướng dẫn thực hiện các hành động khắc phục và cải tiến liên tục hệ thống quản lý.
e) Công tác xem xét của lãnh đạo và hoàn thiện HTQL năng lực PTN
– Để đảm bảo sẵn sàng cho việc đánh giá kết quả, hiệu quả việc áp dụng HTQL năng lực PTN theo ISO/IEC 17025, chuyên gia hướng dẫn Lãnh đạo PTN xem xét hệ thống để đảm bảo hệ thống luôn phù hợp, thỏa đáng và có hiệu lực nhằm đưa ra các quyết định liên quan đến sự phù hợp liên tục, thỏa đáng và tính hiệu lực của HTQL năng lực PTN, đồng thời rà soát lại toàn bộ các nội dung, quy định của hệ thống có các hoàn thiện và cải tiến kịp thời.
– Đánh giá công nhận
Có 28 PTN đã được tổ chức công nhận độc lập đánh giá và công nhận phù hợp với tiêu chuẩn ISO/IEC 17025. 03 Các PTN còn lại có kế hoạch đăng ký đánh giá công nhận trong thời gian tới. Tuy nhiên để đảm bảo sự phù hợp với yêu cầu của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025, Trung tâm Kỹ thuật 2 đã tổ chức, phân công chuyên gia độc lập thực hiện việc đánh giá xác nhận sự phù hợp và việc áp dụng HTQL năng lực PTN tại các PTN này.
– Từ kết quả đánh giá công nhận các PTN thực hiện khắc phục, cải tiến để HTQL năng lực PTN tiếp tục hoàn thiện và áp dụng có hiệu lực, hiệu quả hơn.